SIFIR ATIK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ HİZMETLERİ

SIFIR ATIK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ HİZMETLERİ

1.Bursa Entegre Katı Atık Yönetim Planı Hazırlanması 
Bursa İli için “Entegre Katı Atık Yönetim Planı” orta ve uzun vadede sürdürülebilir atık yönetiminin sağlanması ve karşılanabilir maliyetler çerçevesinde entegre sistemin kurulması amacıyla 2015 yılında hazırlanmış, 2020 yılında alternatif yer seçim çalışmaları Üniversite öğretim üyelerinin danışmanlığında yürütülmüştür. Tüm çalışmalar göz önüne alındığında “Entegre Katı Atık Yönetim Planı Revizyonu” yapılması zorunlu hale gelmiştir. 2022 yılında plan revize edilerek Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından onaylanmıştır.

Bursa Entegre Katı Atık Yönetim Planı için tıklayınız.

2. Entegre Katı Atık Geri Kazanım Ve Bertaraf Tesisi Planlama, Projelendirme Ve Yatırım Çalışmaları
Yenikent Katı Atık Düzenli Depolama Alanı, 1995 yılında faaliyetine başlamış olup, mevcut durumda son etap kullanılmaktadır. Bu nedenle Bursa kentinin batı bölgesinde yer alan ilçelerin mevcut durumda 2.500 ton/gün olan atıklarının bertarafı için entegre bir tesis kurulması planlanmaktadır.

3. Sıfır Atık Projesi 
Sıfır Atık Yönetim Sistemi kapsamında Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binalarına sıfır atık alt yapısı kurularak, personele eğitimler verilmiş olup, 45 adet Sıfır Atık Belgeleri alınmıştır. 
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının ‘Şartlı Nakdi Yardımı’ kapsamında, alınan geri dönüşüm konteynerleri Bursa Merinos Parkı, Hüdavendigar Kent Parkı, Bursa Botanik Parkı ve Bursa Hayvanat Bahçesine yerleştirilmiştir.
 
Ayrıca Büyükşehir Belediyemiz bünyesindeki kültür merkezleri, sosyal tesisler, kütüphaneler, müzeler vb. hizmet binalarına ikili çöp ayırma üniteleri konulmuştur.
 
4.Özel Atık Yönetimi ve Koordinasyonu
•    Büyükşehir Belediyemizce, İlçe belediyeleri tarafından yürütülen çalışmalarda koordinasyon sağlanmaktadır. İstatistik verileri tutulmaktadır.
•    Büyükşehir belediyemize ait birimlerden çıkan atık piller atık pil kutularında biriktirilerek bertaraf edilmek üzere ilçe belediyesi vasıtasıyla yetkili kuruluşa teslim edilmektedir. 
•    Belediyemiz atölyelerinden çıkan atık motor yağları ayrı olarak su sızdırmaz tank ve varillerde biriktirilmekte ve yetkili kuruluşa teslim edilerek enerji geri kazanımı sağlanmaktadır. Motor Yağı Değişim Noktası İzin Belgesi alınmıştır. 
•    Şantiye sahalarında araç bakım yerlerinden çıkan ömrünü tamamlamış lastikler ayrı olarak biriktirilmekte ve geri kazanımı sağlanmak üzere çevre lisanslı firmalara verilmektedir. 
•    Belediyemizden çıkan tıbbi atıklar sterilizasyon tesisinde steril edildikten sonra katı atık düzenli depolama alanımızda bertaraf edilmektedir.

5. Tehlikeli Atıkların Yönetimi
Birimlerimizden kaynaklanan tehlikeli atıklar çevre kirliliği yaratmayacak şekilde yaptırılan 4 adet geçici depolama alanında biriktirilerek, bertarafı için izin/çevre lisansı almış atık işleme tesislerine gönderilmektedir.

6. İklim Değişikliği Çalışmaları
6.1. 2014 yılı temel alınarak, 2015 yılında kentimizdeki sera gazı emisyon kaynaklarının belirlenmesi ve azaltım tedbirlerinin oluşturulması amacıyla “Bursa Sera Gazı Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı” hazırlanmıştır. Bu çalışmada iklim değişikliği ve oluşturduğu tehditler ile kentimizin bu dinamikle etkileşimleri birçok boyutuyla ele alınmıştır.
Bursa Sera Gazı Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı  için tıklayınız…YAYINLARA BAĞLANTI 

6.2. İklim değişikliği alanında yürütülen çalışmaların uluslararası boyuta taşınması ve konuyla ilgili çalışmalar yapan diğer belediyelerle bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunulması amacıyla Temmuz 2016 tarihinde alınan Meclis Kararı ile Avrupa Belediye Başkanları Sözleşmesine (Covenant of Mayor) katılım sağlanmıştır ve 2030 yılında sera gazı emisyonlarının kişi başına %40 azaltılacağı taahhüdünde bulunulmuştur.
6.3. “Bursa Sera Gazı Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı”nın Avrupa Belediye Başkanları Sözleşmesi kriterlerine göre revize edilmesi amacıyla 2017 yılında “Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Uyum Planı” hazırlanmıştır. Bu süreç, ilgili kurum görüşmeleri ve çalıştaylar yapılarak yürütülmüş ve emisyon miktarının azaltılmasına yönelik;
a. Kentin Fiziksel Gelişimi-Yapılı Çevre, 
b. Sanayi ve Hizmetler, 
c. Yenilenebilir Enerji, 
d. Ulaşım, 
e. Atık ve Atıksu Yönetimi, 
f. Tarım-Hayvan ve Ormancılık,
olmak üzere 6 başlık altında azaltım önlemleri belirlenmiştir. 
Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Uyum Planı” için tıklayınız…YAYINLARA BAĞLANTI 
6.4. Bursa Büyükşehir Belediyesi iklim değişikliği ile daha etkin şekilde mücadele edebilmek, karar alma süreçlerini hızlandırmak ve iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerinden kentimizi koruyacak adımları süratle atabilmek için yeni bir kurumsallaşma yapısına giderek Kasım 2020 tarihinde Türkiye’de büyükşehir belediyeleri içerisinde Sıfır Atık ve İklim Değişikliği Şube Müdürlüğü adı altında birim kuran ilk belediyelerden birisi olmuştur.   

6.5. 2017-2020 yıllarını kapsayan sera gazı envanter raporları “Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliğine Uyum Planı İzleme ve Değerlendirme Raporu” ile yayınlanmıştır. Hazırlanan İzleme ve Değerlendirme Raporu ile belediyemizin ve kentimizin sera gazı envanterleri güncellenmiş ve karbon ayak izi yeniden hesaplanmış, uyum planında öngörülen hedeflerde gerçekleşen ilerlemenin değerlendirilmesi ve iklim değişikliği ile mücadele konusunda şehrimizin bulunduğu durumun tespit edilmesi amaçlanmıştır.
6.6. Kentimizde iklim değişikliği ile mücadele konusunda çalışan tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetim birimleri arasında koordinasyon, işbirliği ve eşgüdümün sağlanması, farkındalığın ve bilgi düzeyinin artırılması amacıyla Bursa Büyükşehir Belediyesi ile Bursa Valiliği koordinatörlüğünde imzalanan “Bursa İklim Değişikliği İle Mücadele Deklarasyonu” metni ile ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarının sürece katılımının ve etkinliğinin sağlanması, kurumlar içerisinde konuyla ilgili gerekli örgütlenmenin oluşturulması sağlanmıştır. İmzalanan deklarasyon metni, kentimizde yerel ölçekte iklim değişikliğine karşı mücadelede 52 adet kurum ve kuruluş tarafından ortak olarak imzalanan ilk ve tek deklarasyon metni olma özelliğini taşımaktadır. 

6.7. 2023 yılında AB İklim Değişikliğine Uyum Misyonu kapsamında Misyon Sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşmeyi imzalayan Avrupa genelindeki paydaş sayısı 301 olurken, Türkiye’de sözleşmeyi imzalayan belediye sayısı da 6 olmuştur. Misyon topluluğuna üye olanlar, Avrupa çağında ağlarını geliştirme, tecrübe paylaşımı ve bilgi aktarımına ek olarak “Misyon Uygulama Platformu”nun servislerine de erişim imkânı kazanmışlardır.
7.Yeşil Bina Sertifika Çalışmaları
İngiltere’de 2009 yılında BRE Global (Building Research Establishment – Bina Araştırmaları Kurumu) tarafından geliştirilen, dünyada 50’den fazla ülkede 250 binden fazla binanın sahip olduğu, ‘Yeşil Bina’ projesine dâhil olan Bursa Büyükşehir Belediyesi, 30.03.2021 tarihinde yeni hizmet binasına, tüm dünyada geçerli ‘Yeşil Bina Sertifikası’ olan “BREEAM In-Use Sertifikası” almıştır. Türkiye’de Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Sarıyer ve Küçükçekmece Belediyelerinin ardından bu sertifakaya sahip olan 4 kamu kurumundan biri olmuştur. Yeşil Bina Sertifikası süreci Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Sıfır Atık ve İklim Değişikliği Şube Müdürlüğü koordinatörlüğünde yürütülürken, binanın ‘Yeşil Bina Standartlarına’ uygun hale getirilmesi için yapılan çalışmalar, yapı performansı ve bina yönetimi olmak üzere iki ana başlıkta değerlendirilmiştir. Bursa Büyükşehir Belediyesi Yeni Hizmet Binası, her iki bölümde aldığı puan ile Türkiye’de her iki alanda en yüksek skoru alarak “BREEAM Excellent” sertifikasına hak kazanmıştır. 
8. Enerji Verimliliği Çalışmaları
Enerji verimliliği çalışmaları kapsamında, her yıl Mart ayının sonuna kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na iletilmesi gereken Bursa Büyükşehir Belediyesine ait enerji (elektrik, doğalgaz, su) referans tüketim bilgileri Enerji Yönetim Birimi tarafından hazırlanarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı-Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı’na (EVÇED) iletilmek üzere Bakanlığın sistemine girilmektedir.  
Enerji verimliliği kapsamında, bilinçlendirme ve farkındalık sağlamak amacı ile Belediyemiz çalışanlarına Belediyemizin online eğitim sistemi üzerinden çevrimiçi olarak enerji verimliliği eğitimleri verilmektedir. 
Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezine ait Merinos İplik Fabrika Binası (Kültür Merkezi) çatısı üzerine 3,15 MW GES kurulması işi için çalışmalara başlanmıştır. 

9. Entegre Yönetim Sistemi Çalışmaları (ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi)  
15.05.2019 tarihinde Yeni Hizmet Binamızda faaliyet gösterilen belediye hizmetleri için TS EN ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistem Belgesi alınmış olup, 12.01.2022 tarihinde ise kapsam genişlemesi ile tüm belediye hizmetleri sunumu için belge yenilenmiştir.

12.01.2022 tarihinde ise tüm belediye hizmetleri sunumu için TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistem Belgesi alınmıştır.
10. Kurum ve Kuruluşlarla İşbirliği
Bursa Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar ile geleceğe yönelik Çevre Yatırımları ve Projeleri hakkında bilgilendirme yapılması, ayrıca Büyükşehir Belediyemizin il genelinde çevre faaliyetlerine yönelik işbirliği ve koordinasyon görevi olmasına istinaden, ilçe belediyeleri tarafından yapılan ve yapılması planlanan çalışma ve uygulamalar ile ilgili de fikir alışverişinde bulunulması amacıyla çevre konularında (İklim Değişikliği, Enerji Yönetimi, Sıfır Atık ve Atık Yönetimi)  ilçelerimizle periyodik zaman aralıklarında bir dizi “Koordinasyon Toplantıları” gerçekleştirilmektedir. 

11-Ulusal ve Uluslararası Hibe Programları için Proje Çalışmaları
Ulusal alanda T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı hibe programları, uluslararası alanda ise AB Ufuk Avrupa (Horizon Europe) başta olmak üzere birçok hibe programına projeler yazılmaktadır.
 
12. Farkındalık ve Bilinçlendirme Çalışmaları
12.1. Çevre Eğitimleri 
•    Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde yer alan 1.Kademe okullarda, Belediyemize bünyesindeki Anakucağı Eğitim Merkezlerinde, BUSMEK Eğitim Merkezlerinde  Sıfır Atık Eğitimleri verilmektedir. Eğitimlerde çevre ajandası, tohum kitabı, geri dönüşüm, çevre temizliği dergileri, bez çanta vb. dağıtılmakta, çizgi film gösterimi yapılmaktadır.
•    Festivaller, şenlikler ve çeşitli organizasyonlar vb. etkinliklerde sıfır atık, geri kazanım atölye çalışmaları yapılmaktadır.

12.2 Çevre İle Dost Ol Projesi
Bursa ölçeğinde çevre alanında yapılan iyi uygulamaların ön plana çıkarılması çevresel farkındalığın arttırılması, çevrenin korunmasına yönelik sürdürülebilir projelerin teşvik edilmesi, atıkların ve israfın önlenmesi, oluşan atıkların kaynağında ayrı toplanması ve geri dönüşümü ile hammadde ve enerji tasarrufu sağlanması, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ile yaşanabilir bir dünya bırakılması amacıyla Atık Yönetimi, Su Yönetimi, Hava Kirliliği, İklim Değişikliği ve Enerji Yönetimi, Gürültü Kirliliği Yönetimi, Görüntü Kirliliği Yönetimi, Toprak Kirliliği Yönetimi konularında ilçe belediyeler, eğitim kurumları, hizmet ve üretim sektörü ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere farklı kategorilerde, “Çevre ile Dost Ol İyi Uygulama Ödülleri” yarışması düzenlenmiştir.

12.3. Ideathon Fikir Yarışması
Büyükşehir Belediyesi tarafından, su kıtlığı, sel, taşkın, atık suların yeniden kullanımı, yağmur suyu hasadı, gri su kullanımının arttırılması, şebekedeki su kayıp kaçaklarının kontrolü, dere ıslahı gibi konularda, yeni fikirler üretilmesi ve projeler geliştirilmesi amacıyla ‘Aklım, Fikrim Bursa’ temasıyla Ideathon Fikir Yarışması düzenlenmiştir.

12.4.Çevre Okuryazarı Yetiştirme Projesi
Büyükşehir Belediyemiz ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü arasında 03.08.2023 tarihinde imzalanan iş birliği protokolü gereği 50 adet gönüllü okuldan 1.300 adet 5. sınıf öğrencisine yönelik “Çevre Okuryazarı Yetiştirme" projesi başlatılmıştır. 
2023-2024 eğitim öğretim yılında gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında “sıfır atık, geri dönüşüm ve atık azaltımı, su tasarrufu ve kuraklık, çevre konulu kitap okuma, iklim değişikliği ve küresel ısınma, enerji tasarrufu” konu başlıklarında eğitim modülleri geliştirilmiştir. 
18 Ekim 2023 tarihinde Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi, Muradiye Salonunda düzenlenen çalıştayda gönüllü öğretmenler bir araya gelerek belirlenen konu başlıklarında yapılacak etkinliklerle ilgili fikir alışverişinde bulunmuşlar ve proje fikirleri üretmişlerdir. 
12.5.Dünya Çevre Günü Ve Haftası Organizasyonu
5 Haziran Dünya Çevre günü ve haftası bir dizi etkinlikler ile kutlanmaktadır. Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı koordinasyonuyla daire başkanlıkları ve belediye iştiraklerinin yapacağı etkinlikler çerçevesinde Ödül Töreni, Çevre Bilinci ve Sıfır Atık Eğitimi, Çocuklara Fidanlık ve Sera Gezileri, Saksıya Çiçek Dikimi, Dalgıçlarla Deniz Dibi Temizliği, Çevre Gezileri, Marmara Deniz Günü Kıyı Temizliği, Ekolojik Kamp ve Karavan Festivali, Doğa Yürüyüşü, Kütüphanelerde ve Hayvanat Bahçesinde Atölyeler, Resim Sergileri, Mahalle Gönüllüleri ve öğrencilerle Kıyı Temizliği gibi birbirinden farklı ve eğlenceli programlar gerçekleştirilmektedir.

12.6. Çevre Akademisi Projesi
    Bursa Uludağ Üniversitesi ve Bursa Teknik Üniversitesi ile birlikte, çevre mühendisliği lisans programı öğrencilerinin teorik anlamda edindikleri bilgilerin uygulama alanlarını görme fırsatını bulmaları, kentin çevre sorunlarıyla ilgili farkındalık kazanarak çözüm önerileri geliştirmeleri aynı zamanda Belediyemiz başta olmak üzere kentimizde çevre yönetimi alanında yapılan çalışmalar hakkında bilgilenmeleri amacıyla "Çevre Akademisi” projesi başlatılmıştır.
    
13. Yeşil Şehir Eylem Planı
    Yeşil Şehir Eylem Planı (YŞEP) kapsamında, şehirlerin iklim değişikliğine bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ve geniş bir dizi çevresel zorlukla mücadele etmesi için özel olarak hazırlanan bir plandır. YŞEP ile yerel çevrenin kalitesini ve şehrin dirençliliğini artırmak için su ve hava kalitesi, enerji ve atık altyapısı, ulaşım sistemi, binalar ve yeşil alanlarda değişiklik yapmaya yönelik projeleri ve politika eylemleri değerlendirilecektir.